YARARLI BİLGİLER

Ister çadır ister karavan ister motokaravan, ne olursa olsun, bir kampçı için yol hazırlıgı ve yükleme çok önemlidir. Bilinçli ve dengeli yükleme, yolda karsılasacagınız sıkıntıların çogunu daha yola çıkmadan evvel rahatlatır. Bu yazımızda, bu işle ilgili bazı bilgileri sizlere aktarmaya çalışacağız.

1. Kampa götüreceginiz eşyaları büyük bir özenle seçiniz. Bu eşyaların sayıca az, fakat görecekleri iş açısindan çok yönlü olmalarına dikkat edin. Ağır eşyalardan kaçının. Özellikle mutfak levazımında plastik ve melamin türü malzeme bugün her yerde kullanılmaktadır. Bunlar hafiftir, kolayca kırılmazlar. Sert olmadıkları için diğer eşyalara zarar vermezler. Buzdolabı veya buzluk, ocak, gaz tüpü gibi mecburi malzeme kilo tuttuğundan diğer eşyalarınızı hafif seçerek dengenizi sağlayabilirsiniz. Her römork veya karavanın taşıyabileceği azami yük miktarı imalatçı tarafından belirtilmesi gerekir. Sizin kullandığınız araç için bu limiti öğrenin ve onu aşmamaya gayret edin.

2. Römork yerlestirmek bir sanattır. Eşyanızı aracınıza dengeli yerleştirin. En ağır yükleri yere ve dingile yakın yerleştirmeye gayret edin. Bir tarafa ağır bir yük koydugunuzda, aynı ağırlıkta veya ona yakın diğer ağırlıgı öbür tarafa koyun. Tek taraflı yüklenen ağırlık yol emniyetinizi azaltır. Karavanın üst dolaplarını giyecek, çamaşır gibi hafif yüklere ayırınız. Gaz tüpü ve su bidonu ile zaten ağırlaşan ön taraftaki koltukların altına nispeten hafif eşyalarınızı yerleştirin. Yolda giderken su bidonunu bosaltın veya çok az su bulundurun. Karavaın ucundan arabanın çeki demirine belirli bir ağırlık aktarılır. Bu ağırlıgın normalden fazla olması, atelajın (araba ve karavan bağlı iken meydana gelen araca verilen isim) dengesini bozar. Karavan kafasından çeki demirine intikal edecek normal ağırlıgın hesabı söyle yapılır : Arabanızın boş ağırlıgının %4-6'sını hesaplayarak karavan kafasında olması gereken ağırlıgın hudutlarını bulabilirsiniz. Karavanınızı yükledikten sonra tartarak kontrol ediniz. Bu iş için yapılmış özel terziler oldugu gibi, evde kullandığınız teraziyi kullanmak için, karavanın ayaklarını yerden kaldırın. Pilot tekeri terazinin üstüne yerleştirin. Bu esnada karavanın yere paralel olmasına dikkat edin.

3. Arabanın bagajına ağır eşya koymayınız. Ancak elinizin altında olması gereken hafif eşyalar dengenize tesir etmez.

4. Eşyalarınızı kullanma derecelerine göre yerleştirin. En çok kullandığınız eşyaları daha kolay alabileceğiniz bir yere, daha az kullandıklarınızı arkalara bırakın. Her eşyanın belirli bir yeri olmasını sağlayın. Ailenin her ferdine kendi eşyasını kendi ihtiyacına göre kendi yerleştirmesi mesuliyetini verin. Çıkıntılı ve sivri eşyalardan kaçının. Hem yerleştirmesi zor olur, hem de alırken ortalığı dağıtır.

5. Eşyalarınızı sağlam yerleştirin. Kırılan bir kavanoz veya şiseden etfafa saçılan un, yağ, sirke gibi malzeme sizi çok üzer. Bu acı sürprizlerle karşılaşmayan kaç kisi vardir aramızda? Bardak veya cam kadeh gibi eşyalarınıza tahtadan bölmecikli kutular yapabilirsiniz. Olta kamışları, televizyon anteni,vs. gibi uzun esyalar için karavanın altında, şasiye bağlanan 10-15 cm. çapında plastik bir boru koyup, bu tip eşyaları orada götürebilirsiniz. Karavanımızı (römorkumuzu) yerleştirdiğimize göre, artık arabaya bağlayabilirsiniz. Bağlama sırasında yapılan işlemleri hep aynı sırayla yapmayı alışkanlık haline getirmekte yarar vardır. Bu sırayı şaşırmamak için isterseniz bir kağıda yazıp görünür bir yere asabilirsiniz. Bağlantı işlemi için şöyle bir sıralama örnek verilebilir :

a. Arabanın topuzunu karavanın kafasına mümkün olduğu kadar yakın yaklaştırın.
b. Karavanın dört ayağını yerden kesin. Pilot tekerin sıkı olması gerekir.
c. Karavanın pilot tekerini ve manivela kolunu kullanarak arabaya oturtun. Kilitlenme otomatiktir. Karavanın yerine oturdugu sesle anlaşılır. Çekerek kilitlenmeyi konrol edin.
d. Pilot tekeri havaya kaldırıp sıkıştırın.
e. Arabaya bağlandıgında, karavanın tamamen düz durması gerekir. Havaya kalkarsa veya burnunu aşagı dikerse, araba topuzunun yüksekliğini ayarlamak icab ediyor demektir.
f. Emniyet telini arabanın topuzuna takın.
g. Geri yükleme kolunun boşta olup olmadığını kontrol edin.
h. Elektrik fişini yerine takın. Fişi takarken virajlarda gerilme payı kadar boşluk bırakın. Bu pay yere değecek kadar fazla olmamalıdır.
ı. Karavanın el frenini indirin.

Bağlama işlemi bittiğine göre hareket etmeden önce son bir kontrolda fayda vardır. Bunun içinse şöyle bir sıralama örneği verebiliriz :

1. Karavan pencerelerinin, özellikle tavan penceresinin kapalı olup olmadığına bakınız.
2. Dolap, buzdolabı ve raf kapaklarını kontrol ediniz. Buzdolabının 12 V ile çalışması varsa ayarlayınız.
3. Gaz muslukları ve detantörü kontrol ediniz.
4. İç lambaları kontrol ediniz.
5. Kapı basamağını içeri alın.
6. İlk olarak hareket ediyorsaniz veya bir yerde uzun müddet kaldıysanız park lambalarını, sinyalleri ve stopları kontrol edin.
7. Araba aynalarının ayarını yapın.
8. Takriben 50 km. kadar yol yaptiktan sonra uygun bir yerde durarak römorkunuzu ve içini kontrol edin.

Önemli Not : Kamptan ayrılmak için toplanırken elektrik kablosunun ana tablodaki ucunu önce çekerek ceryan baglantısını kesin. Daha sonra karavandaki ucunu çıkarın. Bu yüzden can kaybı oldugunu unutmayın. Römorkunuza elektrik getiren kablonun römork tarafındaki ucunun dişi fiş olmasına dikkat edin.

Artık yola çıkmaya hazırız. İyi yolculuklar.....

Koray Tezcan

Birçok karavancı karavanın ağırlığını merak eder. Bunu bilmede yarar da vardır. Bu metod kantara girmeden, evde kullandiığımız terazi yardımıyla karavanımızın ağırlığını bulmamızı sağlayan bir metod olup, ugraşmasını sevenler için bu konuya ek olarak veriyoruz.

Koray Tezcan

Her sene özellikle tatil dönüsü yolun ortasinda bir saga bir sola savrulup dans eden karavanlarin hikayeleri anlatilir. Bunu gören diger sürücüler karavandan ürker ve hatta onun tehlikeli bir vasita oldugunu düsünürler. Karavanci olarak bizler de bu olayi yasamis ve yürek çarpintilari geçirmisizdir. Kalabalik yolun bir anda bosaldigini ve etrafimizda hiç bir vasitanin kalmadigini fark etmisizdir.

Aslinda savrulma olayinin nedeni bilinçsiz ve tecrübesiz bir sürücünün kullandigi, kötü bir arabanin çektigi, kötü bir karavan degildir. Savrulma olayini sematik olarak izah etmek de mümkün olamaz. Ancak olusmasina yol açan ve kontrolün tamamen kaybolmasina kadar varan amilleri inceleyerek bu nahos olaya yakalanmamaya çalisabiliriz.Simdi bu amilleri teker teker inceleyelim.

I-ÇEKICI

Birkaç basit kaideyi arabamiza tam uygulamakla korkulu seyahati zevkli hale getirebiliriz. Ilk ve temel kaide çekicinin gücüne uygun bir karavan çekmektir. Karavanin agirligi arabanin agirligina yaklastikça, daha da kötüsü arabanin agirligini geçtikçe tehlike büyür. 200 kiloluk bir römorkun savrulmasi 1 tonluk bir arabaya fazla tesir etmez ama, 1200 kiloluk bir karavan savrulmaya baslarsa çekici de savrulur.

Ilk hareket ettiginizde, daha sonra 2. ve 3. viteslere yükselirken hiz kazanmaktasiniz. Bu esnada araba karavani hem çeker hem de baglanti kafasini belli bir rol izlemeye mecbur ederek yönlendirir. Süratiniz belli bir maximaya eristiginde çekici ve karavan ayni süratte akmaya baslarlar. Artik çekme yoktur. Iste bu pozisyonda karavan dingili etrafinda dönmeye (savrulmaya) hazirdir. Karavanin merkez agirlik noktasi dingilin üzerinde veya ortasinda degilse her an bir hareket olusabilir. Merkez Agirlik Noktasi (M.A.N.) gözle görülmeyen hayali bir nokta olup savrulma olayi ile dogrudan iliskilidir. Hem hareket halinde, hem dururken gayet iyi ayarlanmis olmasi gerekir. Dingilin ortasinda veya arkasinda ise tehlike yoktur. Demin bahsettigimiz bosa akma durumuna ve özellikle fren yapinca M.A.N. dingilin ön tarafina gelir.

Simdi hayali bir üçgen düsünelim. Birinci tepesi çekicinin merkez agirlik noktasi, ikinci tepesi karavanin dingil ortasi M.A.N., üçüncü tepesi de gezinen M.A.N. olsun. Bu üçgene emniyet üçgeni adini verelim. Akarken veya fren yaptigimizda bu üçgen ne kadar büyürse, savrulma o derece ehemmiyet kazanir. Hatta bu üçgenin disina çiktiginda devrilme olayi meydana gelir.

Pratik çözüm :
1. Araba çeki demirinin topuzunun tam ortada olmasi ve karavan dingilinin ortanin biraz gerisinde olmasidir.

2. Savrulma basladiginda kisa fakat kuvvetli bir fren darbesinden istifadeyle vitesi küçültüp yeniden hafif gaz vermektir. Böylece bir yandan sürati düsürürken diger yandan çekme olayi yaratilarak öne gelmis olan M.A.N. arkaya atip dengemizi kazaniriz.

Ikinci mühim nokta arabanin amortisörleridir. Süspansiyonun görevi yoldaki düzensizliklerin  ve engebelerin yarattigi sapmalari ortadan kaldirarak arabanin gidisini dengeli tutmaktir. Günümüzün insani rahatina düskün oldugundan, araba yapimcilari da buna uyarak yumusak amortissör kullaniyorlar. Bir de karavan yükü gelince arka dingil düzeni bozulup yalpa yapmaya basliyor. Genellikle direksiyon ve ön takim arizalari çabuk hissedilir veya sık sık kontrol edilir. Arka dingil düzensizlikleri fark edilmez. Halbuki karavana yön veren arka dingildir. Citroen gibi hidropnömatik süspansiyonlu arabalarda böyle bir sorun olmaz. Klasik süspansiyon sistemli çekicilerde karavan çekmek için amortissörleri takviye etmek veya daha sert amortissör takmak iyi netice verir.

Üçüncü mühim nokta lastikler ve hava basinçlaridir. Genelde karavan agirligi araba agirligi civarindadir. Ama karavan iki tekerlek üzerinde durur. 3 kg. gibi araba lastigine fazla gelen hava basinci karavan için fazla degildir. Lastikleri az sisirmek onlarin çabuk asinmasina ve patlamasina neden olur. Hava ayarlarini sadece yola çikarken degil, yol boyunca da kontrol etmek gerekir. Karavan takildiginda arabanin arka lastiklerine fabrikanin verdigi degerden 300 gr. (0,5 bar) fazla hava vermek iyidir.

II-SÜRÜCÜ

Karavan çeken bir sürücü yola çikmadan evvel, yolculuk sirasinda ve konakladiginda kullandigi aracin her noktasi ile ilgilenmek zorundadir. Motor yagi ve hidrolik seviyesi, amortisörler, lastiklerin havasi, baraj yükü, su deposu, gaz tüpü,vs. hep mesgul olmasi gereken islerdir. Her degisikligi aninda hissedip kendi ona göre ayarlanmalidir.

Sunu unutmayin ki karavansiz araba ile karavanli araba kullanimi farklidir. Bu farki degerlendiren sürücü iyi karavan sürer. Siz karavana alisik olsaniz bile, degisik yollarin degisen sartlarina uyarak atelajinizi (araba ve karavan bagli iken meydana gelen araca verilen isim) sürün.

III-KARAVAN YÜKLENMESI

Bu isin ideali karavan yükünü dingilin yakinina ve yere dagitmaktir. Ama mutfak malzemesi, gida stoku, siseler, yatak takimlari, su, gaz, oyun ve hobi malzemeleri gibi çok degisik ve çesitli esyayi bu daracik bölgeye yerlestirmek imkansizdir. Bu tür esyalari yerlestirirken buzdolabi, gaz tüpü ve su deposu gibi sabit agirliklarin konumunu gözönüne almak gerekir. Karavan yerlestirme kaidesi aslinda basittir. Sabit esyalari hesaba katmak sartiyla, dingilin ön kismina koydugumuz agirligin ayni miktarini arka kismina koymak. Yani dingilin önü ve arkasini esit yüklemek. Bu kaideyi uygulamak için uzun hesaplara gerek yoktur. Biraz görüs, biraz tecrübe ve birkaç deneyle is halledilir.

Bütün bunlara ragmen karavan kullanmayi zor ve hatta tehlikeli kilan 6 şık vardır. Tehlikeyi yaratan bazen bu şıklardan bir tanesi olduğu gibi, bazen birkaç tanesi ayni anda olusabilir. Karavani arabaya bagladiktan sonra atelaja profilden bir bakmakla, seyahatin rahat mi yoksa huzursuz mu geçecegini önceden anlamak mümkündür. Atelajin 2 unsuru, yani araba ve karavan yere paralel ve düzgün duruyorsa mesele yoktur. Çekicinin burnu ve karavanin arkasi havaya kalkmissa kendimizi nahos sürprizlere hazirlamamiz gerekir. Simdi bu 6 şıkkı teker teker inceleyelim :

1.şık : Karavan saga sola balans yapiyorsa, üst kisimlarda bir yerde agir bir yük var demektir.
2.şık : Karavan pandül gibi devamli sallaniyorsa, karavanin arka kismi asiri yüklü demektir.
3.şık : Arabanin direksiyonu yumusak ve oynak. Düz gitmek için devamli düzeltme gerektiriyor. Ya karavan kafasindaki agirlik fazla, ya bagaj asiri yüklü, ya da her ikisi demektir.
4.şık : Karavan bas tarafindan dalga yiyen bir tekne gibi önden arkaya sallaniyor ve bu hareketi arabaya intikal ettiriyorsa, karavanin hem ön hem arka kisminda asiri yük var demektir.
5.şık : Savrulma hep ayni süratte oluyorsa (mesela 90 km. de) karavan kafasindaki agirlik az geliyor demektir. Bu olay özellikle rüzgarin, karavanin ön yüzüne çarparak, zaten hafif olan kafa agirligini büsbütün azaltmasindan dolayi meydana gelir. 6.sik : Arabanin arkasi yere degecek kadar basik ise karavanin kafasi fazla agir veya bagaj asiri yüklü demektir.

Içlerinde en tehlikeli olnlari 3. ve 5. siklardir. Çünkü bu hadiseler süratle, yol durumuyla, inis ve yokuslarda daha da artarak kötü neticeler dogurabilirler. Ne olursa olsun bu siklardan birini hissettiginiz anda derhel durup tedbir almaniz icab eder. Karavan kafasinin normal agirligi karavan agirliginin % 7 ve 8'i kadardir. Teori olarak kolay, fakat pratikte bunu nasil ayarlamali???

Deneyerek ve sabit esyalar disindaki esyalari degisik sekillerde yerlestirerek belki isin dogrusunu bulabiliriz. Fakat siklardan birisini düzeltmek isterken digerini de bozabiliriz. Iste bu asamada stabilizatörlerin görevi baslar. Bu alet bir ucundan çekiciyle,diger ucundan karavanla baglantilidir. Ayarli yaylarla çalisir. Yaylarin gerginligi ayarlanarak çekicinin arkasina binen yükün ön dingile de dagilmasi saglanir. Böylece alelajin yere paralel ve düz olmasi saglanir. Yük her üç dingile esit olarak dagilacagindan arabanin ön kismi havaya kalkmaz, direksiyonda oynaklik olmaz.

Bu özelliklerden dolayi stabilizatör önceden tahmin edilemeyen kritik bir durumdan kurtulma sansini son derece arttiran bir alettir. Fakat sunu da unutmayalim ki, geregi gibi baglanmis  bir atelaj, muntazam yerlestirilip agirlik taksimi iyi yapilmis bir karavan ayagini gaz pedalindan zamaninda çekmesini bilen, yolun durumu ve trafigin akisina uyan dikkatli bir sürücü bu aleti takmasa da olabilir. Ne olursa olsun, stabilizatörün direksiyonda bütün cambazliklara izin ;veren mucizevi bir çare olmadigi gerçegini kabullenmeliyiz. Stabilizatör takilmis bir atelaj rüzgar savurmasindan, yoldan çikmadan hatta yan yatmaktan tamamen kurtulmus degildir. Ne var ki bütün bu hadiseler stabilizatörsüz atelajlara nazaran daha az ve çok daha seyrek olur

Koray Tezcan

Karavan çeken bütün sürücülerin zihinlerinde ortak bir soru vardir. Hangi araba, hangi agirliktaki karavani, sahibini üzmeden çeker??? Bu sorunun en kolay çözümü, otomobil üreten firmalarin tanitma brosürlerinde bulunmaktadir. Zira her üretici, ürettigi araba için frenli ve frensiz olmak üzere azami römork agirliklarini vermektedir. Bu yaziyla birlikte üyelerimize yerli ve Avrupa arabalari içeren bir liste sunuyoruz.

Ancak konuyu biraz daha derinlestirip, çekicilerin güçleriyle ilgili bazi kavramlari incelemek zorundayiz. Kavramlarin izahina geçmeden önce, bazi terimleri belirtmekte fayda görüyoruz. Bu terimler dernegimiz üyeleri tarafindan benimsenirse, ayni dili konosan insanlar gibi birbirimizin söyledigini kolayca anlayabiliriz kanisindayim. Bu yaziyi hazirlarken yabanci yayinlardan faydalandigim için bazi terimleri Türkçe'ye kolayca uyguladigim halde, bazilarinin tam karsiligini bulamadigimdan aynen birakmak zorunda kaldim.

I-TERIMLER

1. Araba Normal Agirligi (ANA) : Bos agirlik + ful benzin + yag ve su + stepne + avadanlik

2. Araba Yüklü Agirligi (AYA) : ANA + yolcular ve bagaj dahil azami kg.

3. Karavan Bos Agirligi (KBA)

4. Karavan Yüklü Agirligi (KYA) : KBA + gerekli yük (GY)

Gerekli yük karavan yapimcilari tarafindan belirtilir. Ortalama 80 ila 150 kg. arasidir.GY,KYA'nin % 15'i civarindadir. Yani yüklü olarak 1 ton gelen bir karavanin esyalara mahsus kismi 150 kg.dir.

5. Yürüyen Azami Agirlik (YAA) : AYA + KYA

6. Karavan Kafasindaki Agirlik (KKA) : Arabanin süspansiyon ve diger özelliklerine göre, imalcisi tarafindan bildirilir. Ayrica ANA'nin % 4 ila 6'sini hesaplayarak KKA'nin alt ve üst hudutlarini bulabilirsiniz.

7. Atelaj : Araba ve römork (karavan) birbirlerine baglandiklari zaman meydana gelen araç.

II-KAVRAMLAR

1. Silindir hacmi : Arabanin silindir hacmine göre çekebilecegi azami agirligi hesaplamak için söyle bir formül kullanabiliriz : Silindir hacminin her 100 cc. için 70 kg. agirlik kabul edilir. Misal olarak 1300 cc. bir arabayi ele alirsak, 13 . 70 = 910 kg. buluruz. Fakat bu formül çok emin ve teknik degildir. Birçok bakimdan eksik bulunmaktadir.

2. Motor gücü : Arabanin azami beygir gücünü ve bu gücün kaç devirde elde edilecegini bildirir. Karavanla giderken 4 vitesli arabalarda 4.vites, 5 vitesli arabalarda 5.vites pek kullanilmaz. Bu yüzden 5500 dv/dk.da 75 beygir gücü elde eden bir araba arasinda büyük fark yoktur. Ilk arabada 5500 devre çikilamayacagina göre zaten 75 beygir gücü elde edemeyiz.

3. Azami tork : Motorun en büyük kuvvetinin tekerleklere intikal ettigi andaki güç ve bu esnada motorun devir adedidir. Diger bir deyisle, isi enerjisinin en randimanli sekilde mekanik enerjiye dönüstügü andaki güç ve motorun devir adedidir. Kg/metre (mkg) ve dv/dk ile ifade edilir. Bu ölçü arabanin hareket gücünü doguran etkiler.

Devir adedi ve güç fazlalasmasi, sürtünme dolayisiyla harareti artiracagindan, kuru olarak çalisan ve hiçbir sogutma imkani olmayan debriyaj diskini hirpalar. Otomatik sanzimanli arabalarda meydana gelen isi, yagin içinde dagilir ve bu tip arabalara daha az zarar verir. Sanziman tipi ne olursa olsun, azami tork ne kadar küçük bir devirle elde edilirse, arabanin mekanik aksaminin da o kadar az zarar görecegi bellidir. Römork veya karavan çekmede en önemli unsur azami tork'tur.

Bunu bir örnekle açiklayalim : Birinci araba 505 Peugeot GTD turbo. Motor gücü 4150 devirde 95 beygir, azami tork 2000 devirde 21.0 mkg. Diger araba Citroen BX 14 RE. Maxi güç 750 devirde 72 beygir, azami tork 3000 devirde 11.0 mkg. Bu verilere göre Peugeot daha iyi çekici, zira daha küçük devirde tork'u daha fazla. En iyi karavan çeken araba alçak devirde en yüksek tork degerine erisen arabadir. Bu mevzuda yeni çikan Diesel arabalar bayagi basarili olmaktadir. Zira tork degeri degisikbile olsa, devir adetleri dakikada 2500'ü asmaz.

Azami tork ile karavan agirligini hesap etmek istersek 1 mkg=75 kg. düsünmemiz gerekir.  Ancak bu tip formüller bize asagi yukari bir fikir vermelerine ragmen, hiçbir zaman kesin rakam olamazlar. Zira karavan çekme hadisesi tek bir olay degildir. Birçok etkenin rol oynadigi komplex bir hadisedir. Bu etkenlerden birisi karavan ölçüleridir. Bahsini ettigimiz formüller kasa genisligi 2 veya 2.10 metre arasi, yoldan yüksekligi 2.40 m civarindaki karavanlar içindir. Bir diger etken irtifadir. Daglarda yükseklik arttikça, atmosfer basincinin düsmesinden dolayi, motorun randimani düser. Deniz seviyesinde 1 tonluk karavani rahatça çeken bir araba 2000 m yükseklikte 750 kg karavani çekerken zorlanabilir. Bu durumda deminki formülü 1mkg=65 kg olarak hesaplamak gerekir.

4. Azami tork, vites,sürat münasebeti : Vites münasebetinin devir adedi, sürat, yakit sarfiyati ve seyir rahatligi üzerinde büyük etkisi vardir. Arabanin mevcut en yüksek vitesinde (4 veya 5) maximal güç elde edildiginde, araba azami süratine varmis demektir. Halbuki karavanla azami sürati bulmak imkansizdir. Bizler, karavanla daima bir vites küçük gideriz. Takometremiz varsa her viteste maximal gücün elde edildigi devri bulabildigimizi görürüz. O halde, yolun durumuna göre kaçinci viteste olursak olalim, arabamizin en iyi randiman verdigi devir adedini bulup böyle gidersek, arabamizin motorunu en iyi sekilde korumus oluruz. Çünkü motorun sikintiya girdigi iki durum vardir:

A-Normal devirden düsük çalistiginda B-Normal devirden yüksek çalistiginda

Her iki sikta da motorun asinmasi hizlanir ve yakit sarfiyati artar. Özellikle yüksek devir daha zararlidir.

5. Karavan ve çekici agirliklari münasebeti : Karavan kafasindan fazla agirlik basan veya bagajinda agir esyalar tasiyan arabalarin arka kisimlari,süspansiyonlarin yumusakligi nisbetinde çökme yapar. Bu çökme neticesi direksiyon hakimiyeti azalir. Önden çekisli arabalarda ayrica çekme kabiliyeti de azalir. Bu hatali durumun havali amortisörlerle giderilme imkani olsa dahi, en iyisi arabanin arkasina yüklenecek asiri baskilardan kaçinmaktadir. (Monreo ve Sachs firmalari her tip araba için havali amörtisör imal etmektedirler.)

III-NETICE

Yukaridaki bilgilerden anlasilacagi gibi, karavan çekme hadisesi kompleks bir hadise olup, 2 . 2 = 4 gibi matematik formüllere uydurmak zordur. Bununla beraber bazi hesaplarla arabanin gücüne göre zorlamadan çekebilecegi karavan agirliginin ortalamasini bulabiliriz. Gene de bu agirliklari azami agirlik olarak kabul edip, onu geçmemeliyiz. Hatta her tür kötü sartlari hesaba katarak, mümkün oldugu kadar altina düsebilirsek, kendi rahatligimiz ve emniyetimiz bakimindan isabet etmis oluruz.

Koray TEZCAN Asya Kamp ve Karavan Derneği Kurucu Üyesi

Sevgili kampçılar,

Kamp alanlarında birçok ülkeden, çeşitli kültür düzeyinde çadırı ile karavanı ile çoluk çocuk, yaşlı genç bir çok insan bir arada tatil yapmaktadır. Kamp alanları, kamp ünitelerinin birbirlerine genellikle çok yakın konuşlandıkları, deyim yerinde ise insanların iç içe yaşadıkları yerdir. Böylesine yakın konuşlanılmış bir ortamda kampçıların nezaket ve görgü kurallarına uyum göstermeye çok dikkat etmesi gerekmektedir. En yaygın uluslararası kural olan gülümseme, sabahın ilk saatlerinde başlayıp, gece yatana dek yüzünüzden eksik olmamalıdır. Diğer taraftan günün ilk saatlerinden itibaren “günaydın, good morning, guten morgen " akşam saatleri için” iyi akşamlar, good afternoon, guten abend” sözcüklerinin çevrenizde yaratacağı sihirli etkiye inanın. Yabancı ülkelerden gelen kampçıların milliyetleri ne olursa olsun, bu sözcükler geçerlidir.

Kampçıların bir kamp alanına girişlerinde, konaklamalarında ve de kamp alanını terk edişlerinde göz önünde tutulması gereken uluslar arası kurallar aşağıda açıklanmıştır. Bu kurallar sınırlayıcı olmayıp yönlendiricidir.

1- Kamp Alanına Giriş

Kamp yerine gelindiğinde aracınızı kampın girişinde stop ediniz ve danışmaya gidiniz. Burada kampçılık kimliğiniz varsa o nu yoksa geçerli bir kimliğinizle, pasaportunuzla kaydınızı yaptırınız. Kampingin özel kuralları varsa öğreniniz. Kampinglere çamurlu, aşırı kirli araçlarla girmek uygun değildir. Aracınızı dışarıda ya da kamping de özel bir bölüm varsa burada temizleyiniz. Atık suyunuzu boşaltıp vanasını kapatınız. Tuvaleti boşaltıp temiz su deponuzu doldurunuz. Sonra size ayrılan yer belirli ise buraya, değilse kamp görevlisi ile birlikte yürüyerek önceden beğendiğiniz uygun bir yere aracınızı çok yavaş hareket (10 km.) ettirerek yerleşiniz ve kamp içinde aracınız ile dolaşarak yer aramayınız. Elektrik bağlantınızı yapınız ve varsa süzme saatin değerini not alınız. Kablonuzun ek yerleri varsa sararak güvence altına alınız. Deniz ve göl kenarı gibi manzaralı kamplara yerleşirken aksine bir durum yoksa arkanızda kalanların manzarasını kesmeyecek şekilde ve manzaraya dik olarak yerleşiniz. Park yerinde karavanların kapılarının, oturma guruplarının karşılıklı gelmemesi gerekmektedir. Genel olarak ve tente açacağınızı da dikkate alarak yanlarınızdaki ünitelerden en az 4m. uzaklıkta durmanız uygun olacaktır. Park ettikten ya da çadırınızı kurduktan sonra komşularınızla selamlaşınız, ya da tanışınız. Yerleştikten sonra öncelikle yerleştiğiniz alanın temizliğini yapınız. Sizden sonra gelenlere yardımcı olunuz ve bir ihtiyaçları olup olmadığını sorunuz.

2 - Kamp Araç ve Gereçlerinin Seçimi ve Kamp da Yaşam:

İnsanlar doğaya daha yakın olabilmek amacı ile kamp yapmaktadırlar. Bu nedenle doğa ile bütünleşmek doğrultusunda, araç ve gereç seçimi ile davranış biçimlerinde doğayı korumayı ve doğaya uyumlu olmayı ön planda tutmak gerekmektedir. Seçilecek giysilerin, kullanılacak gereçlerin renkleri pastel tonlarda ve doğadaki renk armonisine uyumlu olmalıdır. Kullanılacak araç ve gereçler, olanaklar ölçüsünde manuel ve basit aletler olmalı, sesli çalışan her türlü alet ve cihazdan kaçınılmalıdır. Aydınlatma lambalarının ışığı korunmalı ve komşu kampçıyı rahatsız etmemelidir. Ampuller, 60 watt'ı geçmemeli ve soft ampuller kullanılmalıdır. Flouresant ampuller ve tasarruflu beyaz ampuller çiğ bir ışık yaymakta olup, hemen yanı başınızda kurallara uygun aydınlatma ile ya da mum ışığında oturan komşularınızı rahatsız edeceğinden kesinlikle emin olunuz. Radyolar, CD ve kasetçalarlar, TV’ ler aslında kampçılığın gerekli bir bütünleyicisi değildir ve çevreyi de en çok bu cihazlar kirletmektedir. Sizin önem verdiğiniz, haber bülteni, dizi ya da spor karşılaşması, hemen yanınızdaki bir kampçıyı hiç ilgilendirmeyebilir. Diğer tarafta dinlenen müzik türleri de kişilerin eğitim düzeylerinin ve kültürlerinin bir belirtisidir. Bu düzeyin, farklı kampçılar için farklı boyutlarda olacağı, kaçınılmaz bir gerçektir. Kültür farklılığınızın eleştiriye uğramaması için yapacağınız şey, cihazlarınızın sesini yandaki kampçının duyamayacağı kadar kısmaktır. Bunu anlamak için, ortalama bir volümü yandaki kampçının civarına kadar giderek kontrol etmek uygun olabilir. Müzik dinleme yerine doğanın seslerini dinleyerek kendinize ev ve şehir ortamından farklı bir ortam yaratma alışkanlığı edinmeniz önerilir.

TV gibi görüntülü cihazların, çadır ve karavan dışında kullanılması, kampçılık geleneğine uygun görülmemektedir. Deneyimler göstermektedir ki şehirlerden uzakta bulunan kamp alanlarında ve yüksek ağaçların altında net görüntü elde edebilmek için harcanan çabalar genelde başarısızlıkla sonuçlanmakta ve aile bireylerini tatmin etmemesi nedeniyle, aralarında birtakım tartışmalara da yol açmaktadır. TV izlemeyi bir tutku haline getiren kampçıların, daha net görüntü izleyebilmeleri doğrultusunda teknolojisi yüksek antenleri kullanmaları, yine de başarı sağlanamıyorsa bu alışkanlıklarına bir süre ara vermeleri önerilmektedir. Sonuç olarak sesli ve görüntülü cihazları, iç mekanlarda ve sınırlı amaçlarla izlemek, daha uygun görülmektedir.

3- Dışarıda Yemek Pişirme ve Bulaşık Yıkama

Bir çok kamping de mevsimsel ya da genel kural olarak dışarıda yemek pişirmek ya da mangal yapmak uygun görülmeyebilir. Bu konuda, kamping yönetiminin izni olup olmadığını mutlaka sorunuz. Tam mangalınızı ateşleyip etleri üzerine attığınızda yapılan bir güvenlik uyarısı, tatsız bir ortam yaratacaktır. Diğer taraftan, mangal yapmak, o sırada yemeğini bitirmiş ya da vejetaryen komşularınız tarafından hoş karşılanmayacaktır. Bu iki noktayı göz ardı etmemek gerekmektedir. Özet olarak, mangal yakmak kampçılığın gerekli bir koşulu olmadığı gibi, kontrol edilemeyen dumanlardan da, birçok kampçının rahatsız olacağı, bir gerçektir. Ayrıca, kamp alanında karavanınızın dışında yemek pişirirken, tencere, tava gibi mutfak gereçlerinin yaratacağı görüntü kirliliğini de unutmamak gerekir. Bulaşık yıkama yerlerini olasılık ölçüsünde az meşgul ediniz ve işinizi çabuk bitirmeye özen gösteriniz. Lavaboların giderlerini ve çevresini temiz bırakınız. Eşyalarınızı ve deterjan, sünger, tas vb. eşyalarınızı lavabo kenarlarında bırakmayınız. Bulaşık yıkama yerlerinde balık ayıklamayınız. Çamaşır yıkama için ayrılmış yerde bulaşık yıkamayınız.

5- Duş ve Tuvalet Kullanımı :

İnsanların medeniyet düzeylerine göre temizlik anlayışları da birbirlerinden farklıdır. Bu nedenle duşlar ve tuvaletler de bir kampingin temizliğine en çok dikkat edilmesi gereken hijyenik alanlarıdır. Bu yerleri evinizden daha dikkatle ve titizlikle kullanmanız gerekmektedir. Duşlar terliklerinizi yıkayacağınız mahaller değildir ve bu nedenle duş kabinlerine ayaklarınızı önceden yıkayarak ve toprak ya da kumları temizleyerek girmelisiniz. Kalabalık ortamlarda duşlarda beş dakikadan fazla kalınmaması ve özellikle sıcak suyun tasarruflu kullanılması gerekmektedir. Akşamları duşlarda sıcak suyun azalması ya da kalmaması tesisin yetersizliğinin yanı sıra duş alanların düşüncesizliğinden kaynaklandığını unutmayınız. Tuvaletlerin kullanımında mutlaka tuvalet oturma yerlerinin temizliğine özen gösteriniz ve tuvalet fırçasını kullanmaktan üşenmeyiniz. İşiniz bittikten sonra lavaboları mutlaka temiz bırakınız. Yüzünüzü ve ağız, burun temizliğinizi mutlaka sessiz yapınız.

4 - Çevre Düzeni :

Kampingler de çadırınızın ve karavanınızın dışında duran her şey bir görüntü kirliliğine neden olabilmektedir. Sizin için kıymetli, güzel veya pahalı bir eşya diğer kampçılar için hiç önemli değildir. Kampingde yıkanan çamaşırlar bazı kamplarda, bu iş için ayrılmış çamaşır yıkama / kurutma alanlarında veya kampçının çevresindeki olanaklarla kurutulmaktadır. Çamaşırların karavanlar için özel yapılmış çamaşırlıklarda kurutulması uygun olur. Bunun dışında ağaçlara ip gerilerek yapılan kurutmalarda, mümkünse, iplerin kısa ve manzara seyri açısından manzaraya paralel değil dik konumlarda olması, çamaşır iplerinin geçiş yolları üzerinde gerilmemesi gerekmektedir. Diğer taraftan, ağaçlara birtakım eşyaların, yiyecek sepetlerin vb. asılması, karavan ya da çadırların önüne çevresine bidonlar, leğenler, ayakkabı, terlik vb. gibi malzemelerin dağınık bir şekilde bulundurulması, görüntü kirliliği yaratmaktadır. Birçok kampçı, alışkanlıklarını ve çok gerekli sandığı eşyalarını zaman içinde yeniden gözden geçirdiğinde, bir çok alışkanlığının ve buna bağlı olarak birçok eşyanın aslında gereksiz olduğu sonucuna varacaktır. Evcil hayvanlarınızı kamp içinde mutlaka bağlı olarak bulundurunuz ve hayvanların ihtiyaçlarını kamp dışında karşılamalarını sağlayınız. Kamp alanlarında size ayrılan alanın dışındaki yerleri kullanmayınız, eşyalarınızı yaymayınız. Çekme karavanların araçlarının yükleme boşaltma dışında genel park alanında park edilmesi uygun olacaktır

Kamp yerlerinde yüksek sesle konuşmak, çocuklara uzaktan seslenmek, aile içi tartışmalardan uzak durmak gerekmektedir. Saat 21.00 den itibaren her türlü konuşma ve müzik seslerinin gündüz düzeyinden yarıya indirilmesi gerekmektedir.

5- Kamp Alanını Terk Etme :

Kamp alanları en erken saat 8,30' da genellikle 9.00 da terk edilir. Bu saatten önce motor çalıştırılması uygun değildir. Toparlanma işleminin sesli ve gürültülü olan kısımları bir önceki günden bitirilmelidir. Çadırlar sökülüp eşyalar hazırlandıktan sonra bu saatlerden itibaren yükleme yapılmalı ve araç kapıları ve bagaj işlerin bitiminde ve bir defada kapatılmalıdır. Kamp alanında korna çalmak, motor ısıtmak, alarmı sesli olarak açıp kapatmak, kapı ve bagajı gürültülü bir şekilde ve defalarca açıp kapatmak, kesinlikle kaçınılması gereken kurallardır. Çöplerinizi, kamp yönetimi tarafından belirlenmiş olan çöp kutu ve bidonlarına, mutlaka ağzı bağlanmış naylon torbalar ile atınız. Hayvanların yemesi amacı ile için etrafa ekmek, kemik, meyve vb. bir kamp yaşamı için çöp sayılan yiyecekleri atmayınız. Danışmada hesabınızı öderken varsa, kampingin broşürünü ve sticker' ını alınız. Bu broşür ve karavanınıza yapıştıracağınız sticker daha sonra başkalarına yardım ederken gerekli olacaktır.

Kampı terk etmeden önce komşularınızla vedalaşınız. Aracınızın güvenli bir şekilde yüklendiğinden, bisiklet, motosiklet, havalandırmalar, anten, camlar, denge ayakları, kapaklar, basamak, su, elektrik kablosu , ve varsa atık su bağlantısını son bir defa daha kontrol ediniz. Kamp içinde aracınızı ısıtmayınız ve aracınızı çalıştırır çalıştırmaz hemen ve çok yavaş olarak toz kaldırmadan kamp alanını terk ediniz.

Sevgili Kampçılar , " En iyi kampçı, en az donanımla, en çok mutlu olabilen kampçıdır. " sözünü ve

kamp alanlarının bir “eğlence” değil bir “dinlence” yeri olduğunu, sizin çok rahat etmenizin bir başkasının rahatsızlığına yol açacağını unutmayınız.

Rüzgar ( Hüseyin Pelit)

Karavanlarımızda çok özen göstermemiz gereken konulardan birisi de Araçlarımızın lastikleridir. Lastiklerimizin, devamlı kontrolümüz altında bulundurulması için dikkat edilecek konular şunlardır:

• Karavanlarımızın Lastiklerinin C tipi lastik olmasına özen göstermeliyiz. Bu lastiklerin yük taşımaya da elverişli olduğu anlamına gelir. Aynı ölçülerde normal binek aracı lastiği de bulunabilir bu nedenle özellikle C tipi olmasını istemeliyiz.
• Aracımızı uzun süre park ettiğimiz mekanlarda, Petrol veya Türevleri ile kirlenmemiş zeminlerde park etmeye özen göstermeliyiz. Zira lastik petrol türevlerinden oluşan kimyasal bir birleşimdir. Petrol türevlerinden kirlenmiş bir alanda uzun süre (Bir gece bile olsa) kalırsa ayrışmaya sebep olacağından, erken aşınma problemi, lastik sırtında belirgin alanlarda düzensiz aşınmalara sebep olur.
• Kış boyunca uzun süre aracamızı kullanmayacak isek lastiklerin üzerindeki basıncı azaltacak desteklerle aracımızı park yerinde terk etmeliyiz.
• Radyal ve Çelik kuşaklı Tubless Lastiklerin patladığında tamirinde çok dikkatli olmalıyız. Tubless Lastiklerin Tamiri sırasında şişleme yöntemi ile tamir yaptırmamalıyız. Zira Lastik içindeki hava, basınçla o şişlenen alanın kenarından çıkış bularak sırtın herhangi bir veya birkaç noktasından kaçabilir. Farkına varılmadığında az havalı kullanım sonucu yanaklarda kırılmalar oluşarak lastik ömrünü yitirir.
• Sıcak yama yaptırmamalıyız. Zira lastik ısı ile üretilir. Tekrar ısıtılması kimyasal bir takım ayrışmalara sebep olur.
• Tubless lastik tamirinde mantar tip(Mantar şeklinde) malzeme ile içeriden dışarıya doğru tamir yapılmalıdır. Bu şekilde içeriden dışarı hava kaçışı engellendiği gibi, tamir yapılan yer herhangi bir kirlilikle lastik sırtındaki çelik tellerde korozyon doğmasına ve bunun kanserli yara halini almasına engel olunur.
• Her seyahat öncesi, Lastiklerimizin havalarının, üzerinde yazılı olan hava ölçeğinde olup olmadığına bakılmalıdır.
• Lastik havaları soğukken kontrol edilmelidir. Lastikler hareket halinde ısınır. Isınan havanın basıncı artar. O yüzden ölçülen hava doğru değildir.
• Lastiklerimizi uzun süreli park halinde iken güneşten korumak amacıyla örtmekte yarar vardır.
• Karavanlarımızda ucuz lastikler özellikle uzakdoğu Markalarını kullanmamalıyız.
• Continental(Continental, Uniroyal, Barum, Semperit), Michelin(Michelin, Kleber), Goodyear(Goodyear, Dunlop, Fulda), Pirelli, Bridgestone(Bridgestone, Lassa) Markalarını tercih etmek Güvenliğimiz açısından önemlidir.
• Son zamanlarda Moda haline gelmeye başlayan NITROJEN ile hava basımı konusu:
• Nitrojen, kuru hava içerdiği için özellikle tamirli lastiklerde oluşabilecek korozyonu önler.
• Nitrojen, saç jantlarımızda oluşabilecek korozyonu önler.
• Nitrojen ile hava basıldığında eksilen havanın yine nitrojen ile tamamlanması gerekir. Normal hava ile tamamlandığında özelliğini yitirir.
• Nitrojen, ısınma oranı normal havaya göre daha düşüktür. Bu da lastiklerimizin daha az ısınmasına sebep olur. Lastik içindeki havanın basıncında değişikliğe sebep olmaz.
• Bunların dışında çok önemli bir özellik içermemektedir.
• Lastiklerimizin 3 tane önemli düşmanı vardır. ISI, NEM ve ZEMİN.

Hasan Hafızoğlu

Kriko ve Patlak Lastik Spreyi

Çekme karavanda Lastik patlamalarında bir ölçüye kadar en iyi çözüm Yanınızda PATLAK LASTİK KÖPÜĞÜ taşıyın, patlayan veya inen lastiğinizi tamir edebilirsiniz..Eğer patlayan lastigi üzerinde az yürüyerek yarılmadan aracı durdura bilirseniz, inik yada patlak önce karavanın lastiğini krikoyla kaldırın, tabiki arabanızdaki kriko uymayacağından mutlaka çift kademeli bir hidrolik kriko veya baklava kriko dediğimiz bir kriko edinin, ve aracı kaldırın sonra lastik üstünde yük kalmadığı için köpük tüpünü sibopa vidalayıp bütün tüpü sıkın birkaç dakika bekleyip krikoyu indirin, bu işi krikoya kaldırmadanda yapabilirsiniz (karavan yükünün ezdiği lastik daha zor şişiyor bazende jantla lastik arasını açtığı için sıktığınız köpük buradan kaçabiliyor) hem tamir edip hemde şişiriyor ilk lastikciye kadar sizi götürecekdir, veya tüpden biraz sıkıp çıkarın sonra arabanızda çakmakdan çalışan kompresörünüz varsa onunla havasını tamamlayın bu şekilde bir tüpü 6-7 defa kullanabiliyorsunuz, ben son 10 yıldır lastik değiştirmedim hep köpük sıkarak ilk lastikciye gittim.

Atilla Dinçer

Ben uzun yıllardır 3 sistem buzdolapları (Elektrolux,Elektromarla) kullanıyorum.Kısa bir süre kompresörlü dolap kullandım.3 Sistem buzdolapları 35 C dış sıcaklık tan itibaren biraz randıman düşüklüğü gösterebiliyor.Bu sıcaklıklarda genellikle fazla uzun sürmeyen sıcaklıklar.Biz kendi gezme ve yaşam şeklimize en uygun dolabın 3 sistem olduğuna karar verdik.Dolabı kullanırken bazı noktalara dikkat etmek gerekiyor.Gece boyunca soğuyan içme suyunu sabahleyin 1.5 lt.lik termosa alıyoruz.Bu suyu içene kadar birkaç saat içinde dolaba yeni konan su soğumuş oluyor..Su kabımız alüminyumdan mamul bir su şişesi,çabuk soğutma yapıyor. Dolabın kapağını açıp içini seyretmeyince,alacağını alıp koyacağını koyup hemen kapatınca bir sorun olmuyor.Buzlukta her zaman buz,konulan yiyecekler her daim donuk kalabiliyor.Ayrıca havalandırmalarda biri altta diğeri üstte iki adet 12V. fan kullanıyoruz ve sıcak havalarda devreye alınca soğutmaya çok yardımı oluyor.Dolabı kullanmaya alıştıktan sonra bir problemle karşılaşmıyorsun.Yolda 12, kampta 220, kamp dışı konaklamada gaz kullanıyoruz.Tüp devresi alev boyunda biraz ayarlama! yapınca dolabın soğutmama gibi bir ihtimali kalmıyor.Günde 200 gr. LPG harcayarak günlerce çalışabilmesi kullanan için en büyük avantajı.Teorik olarak 12.000 gr. büyük tüp /200 gr.gün= 60 gün dolap hiç durmadan çalışabiliyor.Böylelikle park halinde bile dolabınız her zaman hizmet ediyor.Pratikte ocak ve boiler için %50 sini ayırırsak kalan 6.000 gr/200 gr.=30 gün gibi oldukça uzun bir çalışma süresi elde edebiliyoruz.

Kompresörlü dolaplar azda olsa sesli çalışıyor.Saat tıkırtılarının duyulabileceği ortamlarda (bazı kişiler için) dikkati üzerinde toplayabiliyor.Bu dolaplar ilk çalıştırmadan itibaren 1-2 saat sonra soğutma ve buz yapıyor.3 sistemde ise bu zaman 4-6 saat olabiliyor.Kompresörlü dolaplarda en önemli sorun enerji sorunu oluyor.İyi randıman alabilmek, gerektiğinde iki veya üç gün kamp dışı konaklamak istenildiğinde ciddi bir alt yapıya (iki adet 90 A. Akü +25 Amp.gücünde redresör + 2X7.5 V. güneş enerjisi sistemi + voltmetreler gibi) ihtiyaç gösteriyor.Alt yapıya yeterli yatırım yapamadığınız takdirde kamp bağımlısı olmak yada bir günden fazla kamp dışında konaklayamamak gibi kısıtlamalar karşısında tercihlerinizi seçiyorsunuz.Dolaplara yeterli enerjiyi sağlayabildiğiniz takdirde soğutma probleminiz olmuyor,ancak yinede dolap kullanırken yukarıda değindiğim önlemlere benzer önlemlere gerek duyulabiliyor.Bu dolaplar genelde pahalı ve azımsanmayacak alt yapı yatırımlarına gerek duyulması nedeni ile düşündürücü oluyor.

Dolaplar konusunda deneyime dayalı bir sürü anı aklıma geliyor.Çöken aküler nedeni ile verilen mecburi köfte partileri!..,gecenin bir saatinde etler bozulmasın diye şehrin içinde bir aşağı bir yukarı gidip gelen karavancılar,geziden dönüşte dolabın hala çalıştığını görüp tahtaya tıklayan arkadaşlar bu anıların parçaları…

Sevgili arkadaşlar,kanımca iyi dolap karavancının yaşam şekline,konaklama tercihlerine,dolabın stop etme riskine katlanıp katlanamamasına,alt yapıya ayıracağı meblağın yeterliliğine bağlı olarak karavancıyı rahat ettirecek dolaptır.Sevgiler,

Hüseyin Pelit

Araçtan arka taraftaki römork ya da karavanın kullanacağı sinyalizasyon ve 12 volt güç ihtiyacı için Türkiye'de de aynen kabul edildiğini tahmin ettiğim bir kaç standart bulunuyor.

Öncelikle 12N ve 12S diye isimlendirilen fiş grubundan başlayalım.

12N : (neutral) 7 fişi bulunan ve SİYAH bağlantı elemanı(fiş) ile aktarılan elektrik bağlantısıdır. Her römorkun sahip olması gereken fiş grubudur. Bu grupta sinyaller, stop lambası, sis lambası, park lambaları kontrol edilir. Kullanılan kablo demeti 7 adet 1.5 mm2 lik çok telli kablodan oluşur.

12S (supplementary) 12N'e benzer şekilde yine 7 fişi bulunan, ancak karışmaması için fişlerin erkek/dişi dağılımı değişik olduğu ve GRİ bağlantı elemanı ile aktarılan elektrik bağlantısıdır. Bu grupta ise karavanın hareket halinde iken yaşam aküsünü şarj etme, buzdolabını çalıştırma, geri vites lambası ve bunlara ek olarak boşta yedek bağlantı uçları bulunur. Bu bağlantı ile aktarılan elektrik yükü 12N'e göre daha fazla olduğu için kablo kalınlıklarının 2.5 mm2 den az olmaması tavsiye edilir.

Römorkların 12N fişi, karavanların ise 12N'e ek olarak bir de 12S fişi bulunur. Araçta da bunların karşılığı prizler yer alır.

Uygulamada olan diğer bir standart ise 13 fişi bulunan ve 12S ile 12N'de kontrol edilen tüm elektrik akışını tek bir priz üzerinden geçiren bağlantı türüdür. Türkiye'de bu uygulamaya otomobillerde ben hiç rastlamadım.

Bu konuyu resimli örneklerle anlatan bir kaç web sitesinin adresini aşağıda veriyorum :

http://www.cektasi.com/images/kilavuz.pdf
http://www.volvoclub.org.uk/towbar_electrics.shtml
http://www.electronics2000.co.uk/data/pinout/trailer.htm#Pin%20Assignments

Ben çekme karavan kullanmaya başladığım 1994 yılından beri (o yıllarda bu işin standardını soracak kimse yoktu) kendim bir standart uydurdum gidiyorum. Zaman içinde aldığım sattığım arabalar römorklar ve karavanlar bu standarda girdiler. Aslında herkesin bir standart getirmesi uygun değil elbette ama karavana elektrik almak için 2. bir priz ve fiş takımı kullanmayı da hala istemiyorum doğrusu.

Belki en mantıklısı 12N standardına olabildiğince uyup sağ sol ayrı park lambası yerine tek park lambası yapıp bir ucu geri vites için kullanmak. Sis lambası yerine de (Türkiye çok sisli bir ülke değil) bu ucu karavana elektrik almak için kullanmak. Tabi her durumda standarda uymadığınız için bir gün bir miktar başınız ağrır. Karar kişinin kendisinin.

Doğan Böncü

Yurtdışı Çıkış İçin Gerekenler:

Geçerli Pasaport : Eski Lacivert pasaportlar son 10 yıl içerisinde alınmış olmalı. Eski olanlara vize işlemi yapılmıyor. Çipli yeni pasaport şart.

Yeni Kırmızı Pasaportlar vize alınması gerekiyor.

Yesil Pasaportlar vize gerekmiyor (28.07.2010 tarihinden itibaren Yunanistan vize istemiyor )

Vize:

İlk girilecek Shengen ülkesinden alınmalı ( Yunanistan dan vize alacaklar eğer başka ülkeye devam edeceklerse çok giriş çıkış talep etmeliler.)

Yunanistan Konsolosluğuna vize için gereken evraklarla başvuru yapılabilir. Bu link de vize için gereken bilgiler bulunmakta

http://www.mfa.gr/www.mfa.gr/AuthoritiesAbroad/Europe/Turkey/ EmbassyAnkara/tr-TR/Visa/Schengen+Visa/

Bunlara ilave olarak; Aracın ruhsat fotokopisi ve dilekçe eklenmesinde fayda bulunuyor. Ayrıca sizinle seyahat edecek kişiler için de garantörlük yazısı yazmanız istenebilir. Bunu dilekçe içerisinde belirtebilirsiniz .*(dilekçe örneği )

 Araçlar için:

· Sağlık sigortası (30 TL/kişi, yaş ve sağlık durumuna göre değişebilmektedir)

· Uygun geçerlilik süresi olan pasaport (10 yıllık çipli pasaport harcı 531 TL)

· Yeşil kart (Uluslar arası zorunlu Trafik Sigortası) Karavan (3 aylık 142 Euro)

· Yeşil kart (Uluslar arası zorunlu Trafik Sigortası) Motosiklet (3 aylık 142 Euro)

. Uluslararası ehliyet (İlk çıkaracaklar için 347 TL, uzatacakla 180 TL)

· Vize bedeli: Yunanistan için 65 €

· Yurt dışı Çıkış Harcı: 15 TL

Yine ayrıca varsa kaskonuza yurtdışı teminat ilave ettirmeniz kaskonuzun yurtdışını kapsaması için önemlidir.

Yunanistan uluslar arası ehliyet istemektedir. Bunu sağlayan kurum Turing yıllık olarak veriliyor. Bunu Turing ofislerinden veya Sınır kapılarındaki 24 saat açık Turing ofislerinden temin edebilirsiniz. (ipsala’da gümrüklü alana ilk girişte sağda ) Gereken belgeler aşağıdaki link de belirtilmekle birlikte;

http://www.turing.org.tr/tr/uluslararasi_ehliyet.asp

T.C. Vatandaşları İçin

-Sürücü Belgesi aslı, TC kimlik numarası, (Ehliyetinde T.C. Kimlik numarası yazmayan müracaat sahiplerinin kimlik aslı veya fotokopisini ibraz etmeleri gerekmektedir.), 2 Fotoğraf

Yabancı Uyruklu Vatandaşlar İçin

-Sürücü Belgesi aslı, 2 Fotoğraf, Sürücü Belgesinin Diplomatik Temsilcilik (Konsolosluk veya Büyükelçilik) Onayli Tercüme

İstenmektedir.

Gümrük geçişleri

Turkiye Gümrüğü Çıkış istenilen evraklar: Pasaport, Yurtdışı Çıkış harcı, Aracınızın Ruhsatı ( Araç kiralık veya başkasına ait ise kullanım hakkı belgesi )

Diğer ülke giriş çıkışları istenilen evraklar: Pasaport, Uluslar arası ehliyet (sadece Yunanistan istiyor ), uluslar arası trafik sigortası (yeşil kart )

Avrupada AB haricindeki ülkelerden

Makedonya, Karadağ, Arnavutluk, Hırvatistan (Nisan 2013’e kadar), Kosova, Sırbistan, Saray Bosna vize istememektedir .

Tüm sigortalarınızı herhangi bir sigorta acentesi vasıtası ile yaptırabilirsiniz.

Yolunuz açık olsun.

../../ 201.

Yunanistan Başkonsolosluğuna

………………..

……………… ile …………….. tarihleri arasında eşim/çocuğum/arkadaşım ……………………. ile kendimize ait … ….. ….. plakalı karavanımızla ülkenizi turistik amaçlı ziyaret etmeyi planlamaktayız. Vize verilmesi hususunda emir ve görüşlerinizi arz ederim.

Seyahat süresince gerekecek tüm masraflar tarafımızdan karşılanacaktır.

………………….……………………

İmza

Adres:

Tel:

26.12.2011

Arkadaşlar,

Motokaravanlarımıza uygulanan hız limitleri ile ilgili bazı uygulamalar yanlış yorumlanmakta ve cezai işlemlere maruz kalınmaktadır. Bu konu ile ilgili yapmış olduğumuz müracaata verilen cavap aşağıda yayınlanmıştır.

Bu yazıdan da anlaşılacağı üzere ruhsatlarda yer alan araç sınıfına uygulanan hız limitleri, motokaravanlar içinde geçerlidir.

 Saygılarımla

 Erdal ötügen

 UKKF YK Başkanı

Kimden: Trafik Uygulama ve Denetleme Daire Baskanligi [mailto:tuddb@egm.gov.tr]
Gönderilmiş: Per 08.12.2011 11:32
Kime: erdal.otugen
Konu:

Sayın: Erdal ÖTÜGEN

Motor karavanların hız sınırlarının M1, M1G sınıfı araç statüsünde olması gerekirken kamyonet, N1, N1G sınıfı araç statüsünde değerlendirilerek cezaya maruz kalındığı, yaşanan haksız durumun giderilmesi için bu araçların hız sınırlarının otomobiller sınıfında değerlendirilmesi konulu 16.10.2011 tarihli e-mail dilekçeniz incelenmiştir.

Ülkemizde imal edilen veya yurt dışından ithaline izin verilen bütün motorlu araçların teknik şartları Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca yürürlüğe konulan Motorlu Araçlar Tip Onay Yönetmeliği (MARTOY) ve Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelikte (AİTM) düzenlenmekte olup, bu doğrultuda her aracın teknik durumları ve taşıma kapasiteleri, uluslararası güvenlik kriterleri de dikkate alınarak araç uygunluk belgelerinde detaylı bir şekilde belirtilmekte, tescil işlemleri ise 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na bağlı olarak çıkarılan Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 31 inci maddesindeki hükümler çerçevesinde uygunluk belgelerinde belirtilen kategoriler doğrultusunda yapılmaktadır.

Yukarıda belirtildiği üzere, araç uygunluk belgesinde hangi sinıf (M1 veya N1) olarak yazılmış ise, tescil ve trafik belgesine de o sınıf araç olarak yazılmakta olup, hız sınırları da bu araç cinsine göre değerlendirilmektedir.

Bilgilerinize rica eder, iyi günler dileriz.
-----------------------------------------------------
Trafik Uygulama ve Denetleme Daire Baskanligi

Son zamanlarda karavanların polis tarafından izinsiz arandığına dair duyumlar alıyoruz. Bu konu ile ilgili açıklayıcı yorumları veriyorum, bir nüshasının yanınızda bulunmasında yarar var.

 Erdal Ötügen

UKKF YK Bşk

.

“5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Basit Arama (Adli Arama)” konulu Doç. Dr. Serap Keskİn-Kiziroğlu'nun çalışmasından ve bir Yargıtay içtihadından yaptığım alıntılar bize bir fikir verecektir.

Kaynak: http://auhf.ankara.edu.tr/dergiler/auhfd-arsiv/AUHF-2009-58-01/AUHF-2009-58-01-keskin-kiziroglu.pdf

Kaynak: http://online-hukuk.org/makale/gasp-sucunda-meskenin-kapsami.html

Anayasa’mızın 20.maddesine göre kişinin özel yaşamının gizliliği hakkı ile Anayasa’mızın 21. maddesine göre kişinin konut dokunulmazlığı hakları yalnızca şu nedenlerle sınırlanabilir:
a- Ulusal güvenlik
b- Kamu düzeni
c- Suç işlenmesinin önlenmesi
d- Genel sağlığın korunması
e- Genel ahlakın korunması
f- Başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması!

Bu nedenlerden biri veya birkaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş yargıç kararı olmadıkça; yine bu nedenlere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça kimsenin üstü, özel kağıtları, eşyası aranamayacağı ve bunlara el konulamayacağı gibi, kimsenin konutuna girilemez, burada arama yapılamaz ve buradaki eşyaya elkonulamaz. Yetkili merciin kararı yirmi dört saat içinde görevli yargıcın onayına sunulur. Yargıç, kararını elkoymadan itibaren kırk sekiz saat içinde açıklar; aksi halde elkoyma kendiliğinden kalkar. (TC.Anayasası md.20,21)

Anayasa’mızın 90/son maddesine göre usulüne göre yürürlüğe konulmuş uluslararası sözleşmeler kanun hükmünde olup, bunlardan temel hak ve özgürlüklere ilişkin olanlarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi durumunda uluslararası sözleşme hükmünün esas alınacağı da bilinmelidir.

Türk Hukuk Düzeninin de bir parçası olan Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 12. maddesi ile Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi’nin 17. maddesi, kişinin özel ve aile yaşamına, konutuna ve haberleşmesine keyfi veya hukuka aykırı olarak müdahale edilemeyeceği ve kişinin onuru veya itibarının hukuka aykırı müdahalelere maruz bırakılamayacağı; herkesin bu tür saldırı veya müdahalelere karşı hukuken korunma hakkına sahip olduğu hükmünü taşımaktadır.

Aynı şekilde, ‘’Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’’ adı altında bir yargılama organını da kuran Avrupa Konseyi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 8. maddesi de özel yaşamın ve aile yaşamının korunması hakkını düzenlemektedir. Bu madde hükmüne göre, herkes özel ve aile yaşamına, konutuna ve yazışmalarına saygı gösterilmesi hakkına sahiptir. Bu hakların kullanılmasına resmi bir makamın müdahalesi, demokratik bir toplumda ancak;

a) ulusal güvenlik
b) kamu güvenliği
c) ülkenin ekonomik gönenci
d) düzenin korunması
e) suçların önlenmesi
f) sağlığın korunması
g) ahlakın korunması
h) başkasının hak ve özgürlüklerinin korunması için, zorunlu bulunduğu ölçüde ve kanunla düzenlenmesi koşuluyla olabilir.

Konutta Arama

Konuttan maksat ikametgâh değildir. Konut, kişinin özel yaşam alanı olarak belirlediği dıştan anlaşılan, burada sürekli veya geçici olarak oturulan veya kalınan yerdir. Bu bağlamda kişinin konakladığı bir otel odası konut sayılacağı gibi, çadır, karavan, tekne gibi yaşamalanları da konut olarak kullanıldıkları takdirde konut sayılırlar.

Arama Kararında Bulunması Gereken Hususlar
CMK.’nun 119/2. maddesine göre arama karar veya emrinde sırasıyla şunların açıkça gösterilmesi zorunludur:
a) Aramanın nedenini oluşturan eylem; bu eylem, suç oluşturduğundan şüphe edinilen ceza soruşturmasına konu olan eylemdir.
b) Üst aramasında aranılacak kişi,
c) Konutta veya diğer bir yerde aramada, aramanın yapılacağı konut veya diğer yerin adresi,
d) Eşyada aramada, aramanın yapılacağı eşya,
e) Arama kararı veya emrinin geçerli olacağı zaman süresi!

ADLİ ARAMANIN ZAMANI
Konutta, işyerinde veya diğer kapalı yerlerde adli arama, kural olarak gündüz yapılır. Gündüz zamanı, güneş doğmasından bir saat önceden başlayan, güneş batmasından bir saat sonra biten zaman dilimidir. (TCK.md.6/1,e) Arama işleminin gündüz yapılması demek, gündüz başlaması demektir. Gündüz başlanan arama, gece başlayana kadar bitmezse aramaya devam olunur.16 Burada uygulamanın yasayı dolanmak amacını taşımaması da gerekir. Her somut olay ayrı değerlendirilir. Ana kuralın istisnaları şunlardır:
a-suçüstü halinde,
b-gecikmesinde sakınca bulunan hallerde,
c-yakalanmış veya gözaltına alınmış olup da firar eden kişi veya
ç-firar eden tutuklu veya hükümlünün tekrar yakalanması amacıyla yapılan aramalarda geceleyin de arama işlemi yapılabilecektir. (CMK.md.118)

Ayrıca Yargıtay' ın "Gasp suçunda Meskenin Kapsamı" konulu 27.01.2009 tarihli ve E sas No:2008/6-203 Karar No:2009/3 sayılı içtihadında;

"TCK. 149/1-d maddesinde ise sadece “konut” kelimesi bulunduğuna göre örneğin bu suç mağdurun ikametgah olarak kullandığı çadırında veya deniz kenarında yapılmış, sadece yaz mevsiminde ikametgah olarak kullanılan tahtadan yapılı barakada yada sabitlenmiş karavan da işlense idi, 149/1-d maddesinde (çadır, baraka, karavan vesair) gibi kelimeler bulunmadığından, gerçekte “konut” olarak kullanılan bu yerler “konut” olarak sayılmayacak mı idi." denmektedir.

Bu veriler ışığında karavanımız da konutumuz sayılmaktadır. Dolayısıyla evimize kolluk kuvvetlerinin izinsiz bakması veya araması nasıl yasaksa , karavanımız içinde aynı şekilde yasaktır.

İKİNCİ BÖLÜM
Tanımlar

Tanımlar

Madde 3- 2918 sayılı Kanunda ve bu Yönetmelikte kullanılan terimlerin tanımları aşağıda gösterilmiştir

c) (Değişik: RG-11/04/2003-25076) Araçlara ilişkin tanımlar

1) Otomobil: Yapısı itibariyle, sürücüsü dahil en çok 8 oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu araçtır.

4) Kamyonet: İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3.5 tonu geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu araçtır.

14) Özel Amaçlı Taşıt: Özel amaçla insan veya eşya taşımak için imal edilmiş olan ve itfaiye, cankurtaran (SC), naklen yayın ve kayıt (radyo, sinema, televizyon), kütüphane, motorlu karavan (SA), zırhlı araç (SB), araştırma, cenaze araçları (SD) ile bozuk veya hasara uğramış taşıt ve araçları çekmek, taşımak veya kaldırmak gibi özel işlerde kullanılan motorlu araçtır.

19) Kamp Taşıtı: Yük taşımasında  kullanılmayan; iç dizaynı tatil yapmaya uygun teçhizatlarla donatılmış, hizmet edebileceği kadar yolcu taşıyabilen motorlu araçtır

d) (Ek: RG-11/04/2003-25076) Araç sınıfları

2) M Sınıfı – En az dört tekerlekli ve yolcu taşımasında kullanılan motorlu araçlardır.

2.1) M1 Sınıfı: Yolcu taşımasında kullanılan ve sürücü dahil en fazla 9 oturma yeri olan motorlu araçtır.

2.2) M2 Sınıfı: Yolcu taşımasında kullanılan, sürücü dahil 9 dan fazla oturma yeri olan ve azami ağırlığı 5 tonu aşmayan motorlu araçtır.

2.3) M3 Sınıfı: Yolcu taşımasında kullanılan, sürücü dahil 9’dan fazla oturma yeri olan ve azami ağırlığı 5 tonu aşan motorlu araçtır.

3) N Sınıfı – En az dört tekerlekli ve yük taşımasında kullanılan motorlu araçlardır.

3.1) N1 Sınıfı: Yük taşımasında kullanılan ve azami ağırlığı 3,5 tonu aşmayan motorlu araçtır.

4.1) O1 Sınıfı: Azami ağırlığı 0.75 tonu aşmayan motorsuz yük taşıma aracıdır.

4.2) O2 Sınıfı: Azami ağırlığı 0.75 tonu aşan, ancak 3,5 tonu aşmayan motorsuz yük taşıma aracıdır.

5) Özel Amaçlı Taşıt: Yolcu veya yük taşımak üzere özel bir işlevi yerine getirmek için kullanılan (bunun için özel gövde düzenekleri ve/veya ekipmanları gereklidir) M, N veya O sınıfı motorlu araçtır.

5.1) Motor Karavan: En az aşağıdaki ekipmanları kapsayan, yatacak yeri olan bir özel maksatlı M sınıfı araçtır.

(i)  koltuklar ve masa

(ii)  koltuklardan dönüştürülebilecek uyku yatağı

(iii) yemek pişirme imkanları ve

(iv) depolama/saklama imkanları

Bu ekipmanlar oturma bölümüne sabit olarak monte edilmelidirler; ancak masa kolayca çıkarılabilecek şekilde tasarlanabilir.

BEŞİNCİ KISIM

Sürücü Belgeleri, Müracaat Esasları ve Sürücülere Dair Diğer Esaslar

BİRİNCİ BÖLÜM

Sürücü Belgeleri, Müracaat Esasları ve Verilme Şartları

Sürücü Belgelerinin Sınıfları

Madde 75- Sürücü belgeleri, Karayollarında sürülecek  araçların cins ve gruplarına göre aşağıdaki sınıflara ayrılır.

-“A1” Sınıfı Sürücü Belgesi ( Motorlu bisiklet  kullanacaklar için),

-“A2” Sınıfı Sürücü Belgesi ( Motosiklet kullanacaklar için),

-“B”  Sınıfı Sürücü Belgesi (Otomobil, minibüs veya kamyonet kullanacaklar için),

-“C”  Sınıfı Sürücü Belgesi (Kamyon kullanacaklar için),

-“D” Sınıfı Sürücü Belgesi (Çekici kullanacaklar için),

-“E”  Sınıfı Sürücü Belgesi (Otobüs kullanacaklar için),

-“F”  Sınıfı Sürücü Belgesi (Lastik tekerlekli traktör kullanacaklar için),

-“G”  Sınıfı Sürücü Belgesi (İş makinesi türünden motorlu araçları kullanacaklar için),

-“H” Sınıfı Sürücü Belgesi (Hasta ve sakatların kullanabileceği şekilde özel tertibatlı olarak, imal, tadil veya teçhiz edilmiş motosiklet veya otomobil türünden araçları kullanacaklar için),

-“K” Sınıfı Sürücü Belgesi  (Sürücü adaylarının alacağı sürücü belgesi sınıfına uyan araçları sürmeyi öğrenmeleri için),

-Uluslararası Sürücü Belgesi: Alındığı ülkenin sürücü belgesine dayanılarak bu Yönetmeliğin 80 inci maddesindeki esas ve usullere göre sınıfına uyan araçların sürülmesi için uluslararası kuruluşlarca verilen sürücü belgesidir.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Araçların Boyutları, Ölçü ve Ağırlıkları İle Yüklenmesi Esasları Araçların Boyutları ve Ağırlıkları

Karayollarında yapılacak sabit veya seyyar ağırlık kontrolü esnasında, aracın azami yüklü ağırlığının en çok % 5’i kadar tartı toleransı tanınır. Ancak, ocaklardan çıkarılan ve ocak sahasının içinde tartılamayan madenlerin, paketlenmemiş veya herhangi bir şekilde seçilecek stok  sahalarına depolanması, zirai ürünlerin üretildiği arazi parçasından stoklama alanlarına yapılacak seri taşıma amaçlı depolamalar sırasında, her türlü karayolu üzerinde 1 kilometreye kadar yakın mesafeli taşımalarda, taşıtların hızı 60 km/s’i geçmemek kaydı ile aracın azami yüklü ağırlığını % 15 oranında aşabilmeleri mümkündür

ARAÇ MUAYENESİ HAKKINDA YÖNETMELİK

(Resmi Gazete 23.09.2004, sayı 25592)

YEDİNCİ BÖLÜM

Araçların Muayeneleri ile İlgili Hükümler

Muayene Süresi

Madde 14-Araçlar cinslerine, kullanma amaç ve şekillerine uygun olarak periyodik muayeneye tabidir. Buna göre;

a) Hususi otomobiller ile bunların her türlü römorkları ilk üç yaş sonunda ve devamında her iki yılda bir,

b) Resmi otomobiller ile bunların her türlü römorkları ilk iki yaş sonunda ve devamında yılda bir,

c) Lastik tekerlekli traktörler ile bunların her türlü römorkları ilk üç yaş sonunda ve devamında üç yılda bir,

d) İki veya üç tekerlekli araçlar ve bunların her türlü römorkları, ilk üç yaş sonunda ve devamında iki yılda bir,

e) Diğer bütün motorlu araçlar ile bunların her türlü römorkları ilk bir yaş sonunda ve devamında yılda bir,

periyodik muayeneye tabi tutulur.

www.trafik gov.tr’ ye Göre Karayolları Trafik Kanunu Hükümleri Gereğince Uygulanan İdari Para Cezalarının Tahsilinde Ve Takibinde Uygulanacak Usul Ve Esaslar İle Kullanılacak Alındılar, Tutanaklar Ve Defterler Hakkında Yönetmelik

Arkadaşlar,

Yeni karavan alacak yada almayı düşünen herkezin kafasında oluşan bu soruyu iki tür karavanıda kullanmış biri olarak artı ve eksi yönleri ile sizlerle paylaşmak istedim.

1- 0 km bir motokaravan büyüklüğüne bağlı olarak 40000-100000 tl arası,çekme karavan ise 15000-25000 tl arasındadır.
2- Motokaravan yapacağınız araç 5 yaşından küçükse yüklü bir ötv farkı ödersiniz,çekme karavanın hiçbir vergisi yoktur.
3- Motorkaravanların lastik, akü, yağ gibi amortisman gideri yüksektir, çekme karavanlarda yalnızca 2 lastik gideri olabilir.
4- Motorkaravanların her sene muayene,zorunlu mali mesuliyet sigortası zorunluluğu vardır (avrupada karavanınızı uzun süreli kullanmayacağınız zaman plakalarınızı semt karakoluna götürüp sigorta ve vergilerini dondurabilirsiniz.) çekme karavanlarda bunlar yok.
5- Motorkaravanlar çekme karavanlar gibi yol almak için başka bir araca ihtiyaç duymazlar.
6- Motorkaravanların yaşam alanları seyir halinde iken kullanılır, çekme karavanlar seyir halinde iken asla kullanılmazlar.
7- Motorkaravanların yakıt sarfiyatları normal sınırlar içindedir, çekme karavanları çeken araçlar yüzde 50 ye yakın daha fazla yakıt harcarlar.
8- Türkiye yeryüzü şekli itibarıyle çok fazla dağlık olduğundan çekme karavan oldukça zorlar.
9- Motorkaravanlar çekme karavanlara oranla daha hızlı seyrederler.
10- Motokaravanlar hafta sonu kaçamakları gibi kısa tatiller ve kısa konaklamalı uzun seyahatler için daha uygundur.
11- Çekme karavanlar uzun konaklamalı tatiller için daha uygundur.
12- Motorkaravanlar kamping ile gezilecek yerler arası ulaşım için vasıtaya ihtiyaç duyar ,çekme karavanlarda aracı karavandan ayırınca vasıtanız hazırdır.
13- Türkiyede hiç bir karavan üreticisinde standart motokaravan üretimi yoktur önce araca sonrada iç dizaynına karar verirsiniz minumum 1-2 ayda ancak teslim alırsınız, çekme karavan imalatcılarda hazır olarak bulunur.
14- Motorkaravanları evinizin önüne park edebilirsiniz, çekme karavanlarda park yeri bulmak daha zordur.
15- Motorkaravanlara genellikle kampinglerde tek ücret öderken çekme karavanlarda hem karavan hemde çekici için para ödersiniz.
16- Aynı boydaki çekme karavanlarda şöför mahali olmadığından daha geniş yaşam alanı vardır.
17- Seyir halinde ise çekme karavanlar hemen hemen otobüs boyutlarına ulaşır ki kullanması oldukca ustalık gerektirir.

Çekme Karavan –Motokaravan Kullanımın da davranış farklılıklarının etkisi
Sürekli olarak tartışılan ve tartışılmaya her zaman devam edilecek olan bu iki karavan türünün kullananları etkileyen davranış farklılıkları doğrultusunda birbirlerine ne kadar alternatiftir? İki karavan türünün ölçülebilen nümerik değerlerinin yanı sıra göz ardı edilen davranış farklılıklarının bir yaşam biçimine nasıl dönüşeceğine bir bakalım isterseniz…

*  Motokaravanlar hareket kolaylığı yönünden çekme karavanlardan açık ara farklıdır. Genellikle evinizin yakınında park yeri bulabileceğiniz bu araçlar ile her istediğiniz anda çok kısa bir ön hazırlığı takiben yola çıkabilirsiniz.Bu konuda eşlerin ve çocukların uzun uzun fikir ileri sürmelerine ,tartışmalarına gerek kalmamaktadır. Motokaravanla yola çıkmaya kısa sürede karar verilebilir.Aile hemencecik buz dolabınızda hazır olan yiyeceklerden bir hazırlık yaparak yola çıkabilecektir.

Motokaravanlar da yatırılan paranın geri dönüşümü, aracı sık kullanmakla mümkün olabilmektedir.Bu rantabilite duygusu motokaravan a bağlanılan paranın büyüklüğü ile orantılı olarak tüm aile bireylerine yayılmıştır ve hemen her fırsatta bir yerlere gitme konusunda aile içinde genel bir eğilim söz konusudur.Uzun tatillerin değerlendirilmesinde ise tatilin uzunluğu ile gidilecek yolun uzunluğu motokaravan lar da paralellik gösterir.Ayrıca motokaravanlarda kamp dışı konaklama daha kolay yapılabildiğinden birim tatil süresinde daha çok yer görmek mümkün olabilmektedir.

Sonuç olarak motokaravanlara bağlanan paranın yüksekliği insanları bu aracı daha fazla kullanmaya yöneltmektedir.Bu yöneliş sonucunda da daha sık ve daha yoğun bir gezme ve daha yüksek bir kültür söz konusudur ve karavancılığı her yönden geliştiren de bu davranış biçimidir aslında. Motokaravan sahipleri, motokaravan üreticisine aktardıkları paranın yanı sıra bizleri dört gözle bekleyen kamping lerde önemli gelir sağlamaktadırlar.

*  Çekme karavanlar park yeri yönünden daha az şanslıdırlar. Ancak bu araçların daha baştan “az kullanılabilir bir araç” olduğu konusunda ki varsayım, çekme karavanları bir kamping de bırakmanın “normal sayıldığı” sonucunu doğurmaktadır.Bu “normallerin” yol açtığı bazı yapısal sonuçlara da bir bakalım.

Çekme karavanlar genellikle sadece yaz aylarında ve fazla yol yapmadan kullanılırlar ve bu gerçek doğrultusunda içlerinde 220 v. ev tipi buz dolabı, dörtlü ocak yada fırınlı ocak gibi ev tipi cihazlar bulunur. Genellikle duş tuvalet kabinleri yoktur ya da buralar depo olarak kullanılır. Karavanlar önlerinde kapalı ve büyük çadırları, yer yaygıları, hamaklar,dışarıya kurulan mutfaklar gibi gerekli olduğu zannedilen bir çok malzeme ile doldurulur ve kurulup sökülmesi en azından bir yada iki günü gerektirir.Böylelikle çekme karavanlar sahiplerinin davranış biçimleri doğrultusunda daha baştan gezi aracı olma özelliğini yitirirler ve sürekli olarak kampinglerde konaklamak zorunda bırakılırlar.

Avrupa yapısı karavanların ise aksesurları motokaravanlar gibidir ve Avrupalı karavancılar içlerinde fazla malzeme bulundurmadıkları için hareket serbestisine sahiptirler ve neredeyse motokaravan lar kadar gezebilmektedirler.

Diğer taraftan çekme karavanlara bağlanan paranın motokaravan a kıyasla azlığı insanlarda kullanma tembelliği yaratmakta ve bu davranış biçimi karavanları "sadece yaz aylarında kullanılabilir" araçlar durumuna düşürmektedir.

Sonuç olarak motokaravanlar ile çekme karavanların karşılaştırmasında, bir şekilde sahip olunan karavanların insan davranışlarını etkilediği gibi insan davranışlarının da seçilecek karavanın motokaravanmı çekme karavanmı karşılaştırmasını etkileyeceği şüphesizdir.

Çekme karavan mı yoksa motokaravan mı tercih etmeliyim?
Bu tercih öncelikle sizin tercih ve ihtiyaçlarınıza göre belirlenir. İkisinin de birbirine göre avantaj ve dezavantajları vardır.

Sahip olma maliyeti açısından çekme karavanların tartışılmaz bir üstünlüğü vardır. Çok küçük tear-drop ya da haftasonu karavanı türlerini saymazsak motokaravanlardan çok daha geniş ve konforludurlar. Motokaravanı günlük işlerinizde ve şehir içinde kullanamazsanız ikinci bir araç sahibi olmanız gerekir. Çekme karavanda ikinci bir araca ihtiyaç yoktur. Kamp alanında aracınızdan ayırarak aracınızı bağımsız olarak ulaşımda kullanabilirsiniz. Buna rağmen karavan çekmek tecrübe gerektirir, sürüş özellikleri hız ve manevra kabiliyeti açısından motokaravanlara göre çok kısıtlayıcıdır. Kamping dışı konaklamalara, haftasonu gezilerine ve sık yer değiştirilen uzun soluklu gezilere motokaravanlar kadar uygun değildirler.

Karavan çekebilmek ya da motokaravan kullanabilmek için ehliyetimi değiştirmem gerekir mi?
750 kg. altındaki çekme karavanları ve 3,5 ton altındaki motokaravanları B sınıfı ehliyetinizle çekebilir / kullanabilirsiniz.

Çeki demiri ruhsata işlenmeli mi? Aracıma çeki demiri taktırmanın prosedürü ve maliyeti nedir?
Karayolları ve trafik kanunlarına göre karavan ya da römork çekebilmek için aracınızda CE belgeli ve TÜV onaylı markaya ve modele uyumlu çeki demirinin bulunması ve ruhsatta "römork çekebilir" ibaresinin bulunması gerekmektedir. Marka ve modele uygun çeki demirinin taktırılması ve en uygun yönlendirme konusunda aracın teknik servisine danışılmalıdır. Çeki demirinin ruhsata işlenebilmesi için onaylı teknik tadilat projesi gereklidir. Proje hazırlamaya makine mühendisleri yetkilidir. Proje işlemleri için trafik müşavirlerinden yardım alınabilir. Proje onaylandıktan sonra muayene süresi dolmamış olsa bile muayeneye girilir ve sonrasında çeki demiri trafik belgesine işlenir.

Günümüz koşullarında bu işlemlerin ortalama maliyeti (çeki demiri ve taktırma maliyeti dahil) yaklaşık 750 TL. dır.

750 kg. ve üzeri çekme karavan için ayrı bir ruhsat çıkarmak zorunlu mudur? 
Karayolları ve Trafik kanunlarına göre 750 kg. üstü çekme karavaların çekicisi olan aracın plaka ve ruhsatına vizeli ayrı bir ruhsatının olması gerekmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken husus ileride karavan ya da çekicisi olan araç ayrı ayrı satılmak istendiğinde karavanın vizesini çekicisinden ayırmak için karavanın tip onay belgesinin isteniyor olmasıdır.

750 kg. ve üzeri karavan çekebilmek için ehliyetimi değiştirmem gerekir mi?  Karayolları ve Trafik kanunlarına göre 750 kg. ve üzeri karavan çekebilmek için D sınıfı ehliyet sahibi olmanız gerekir.  28.04.1997 tarihinden önce alınmış E sınıfı ehliyetiniz varsa bununla da kullanabilirsiniz.

Trafikte seyir halinde iken karavanın içinde yolculuk yapılabilir mi?
Yasalara göre çekme karavanlarda seyir halinde iken yolcu taşınamaz. Can güvenliğimiz açısından tehlikeli bir davranıştır. Pratikteki yanlış uygulamaların aksine aslında bu durum motokaravanların yaşam bölümü için de geçerlidir. Motokaravanların yaşam bölümünde de ancak aracın yolcu taşıma kapasitesine uygun sayıda ve emniyet tertibatına sahip koltukların bulunması halinde yolcu taşınabilir.

Nihayet bir moto-karavan sahibi olmaya karar verdiniz. Broşürleri karıştırmaya ya da piyasada karşınıza çıkan moto-karavanları incelemeye başladınız. Çeşit çeşit moto-karavan görüyorsunuz. Acaba bunlardan hangisi size uygun? Moto-karavan alırken veya yaptırırken nelere dikkat etmeniz lazım?

Bu yazıda çok çeşitli moto-karavan ailesinin genel özelliklerini inceleyerek, sizlere teorik olarak yardımcı olmayı hedefliyoruz. Aile yapısı, zevkleri ve kullanım amacına göre herkes kendi seçimini yapacaktır.

I . TAŞIYICI 
Eskiden sadece Avrupa'da bulunan ve ithal zorluklarından dolayı uzaktan yutkunarak baktığımız taşıyıcılar bugün artık Türkiye'de rahatlıkla bulunabiliyor. Kullanılan taşıyıcılar genelde :
1. Peugeot Boxer / Citroen Jumper / Fiat Ducato (kısa, orta ve uzun olmak üzere 3 boyda ve alçak/yüksek tavanlı)) 2. Ford Transit (değişik uzunluklarda ve alçak/yüksek tavanlı tipleri var) 3. Renault Master (değişik boy ve tip) 4. Mercedes Sprinter (değişik boy ve tip) 5. Iveco 6. Volkswagen Transporter / Volkswagen LT

Bu araçların teknik özelliklerinin firmalarından rahatca elde edileceğini düşünerek, burada ayrıca belirtmedik.

II. MOTOKARAVAN TİPLERİ 
Jeep büyüklüğündeki araçlardan tutun, kamyon üzerine veya otobüse yapılana varıncaya kadar çok çeşitli olmasına rağmen, bu yazımızda en çok rastlanan seçenekleri incelemek istiyoruz :

1. Fransızların "capucine-kapuçin", İngilizce "alcove" bizde alkovan olarak geçen şöför mahalli üzeri yatak çıkıntılı. Piyasada %44,5 ile en yaygın kullanım oranına sahip bu araç 5-6 kişilik aileler için ideal. Kabin içi alanı geniş ve kullanışlı. Buna mukabil uzun yolda kullanımı, çıkıntısından dolayı pek rahat değil. Kapuçin nedeniyle köprülerde,ağaç dalları gibi basık yerlerde dikkatli olmayı gerektiriyor. Çıkıntının araba şöför mahalli ile üstten ve yanlardan birleşme yerlerinin çok itinalı yapılması ve izolasyonu gerekli. Kötü yapılması durumunda hem estetik bozuluyor hem de su alması içerdeki mobilyalara ve eşyalara zarar veriyor. Konfor bakımından yüksek sınıfta yer alır.

2. "profil" moto-karavanların pazar payı % 29 olup uzun yol için ideal arabadır. Kendi arasında ikiye ayrılır: a) Taşıyıcının çıplak şasesi üzerine dış ve iç yapısıyla bir karavan oturtulur. Bu tipte karavan genişliğini, iç yüksekliğini, kısmen de olsa uzunluğunu, kapı yerini ve genişliğini istediğiniz gibi ayarlama şansına sahipsiniz. Size uyan iç planı daha rahat uygulayabilirsiniz. Şasenin altında kalan karavan bölmelerini istediğiniz gibi yaparak gaz tüpü, su deposu, jeneratör, v.s gibi kullanım yerleri açabilirsiniz. Maliyeti diğerine göre fazladır. b) Panelvan içersi tefriş edilerek yapılır. Minibüs tavsiye etmiyoruz. Zira camları dolayısıyla gerek yaşam mahremiyetinde, gerek izolasyonunda, gerek iç planlamada bir sürü kısıtlamalar getirdiği gibi, koltukları atacağımız için pahalıya geliyor. Bugün piyasada genel olarak 3 farklı panelvan bulunmaktadır. Kısa, orta ve maxi boy. Kullanımı rahattır, kilometreleri oburca yutar.Yanlız çiftler veya tek çocuklu aileler için idealdir. Kabin aksesuarları ve yapımı nedeniyle orta pahalı moto-karavan grubunda yer alır.

3. "integral" grubunun pazar oranı % 20,6 dır. Alkovanlı tip ile profilli arasında olup her ikisinin iyi yönleri burada birleşir. Kompakt yapısı dolayısıyla kullanım kolaylığını, alkovanın ferahlığını burada bulabilirsiniz. Şöför mahallini kesintisiz içine aldığından kabinleri oldukca geniştir.Kabin genişliği dış görüşü de muazzam ferahlatır. Burada insan kendini evinde gibi hisseder. Lux aksesuarlarıyla moto-karavanların en pahalı tipini temsil ederler.

4. Moto-karavanlar içinde otomobile en yakın gruptur. % 5,9 luk pazar payına sahiptir. İçersi çok küçük olduğundan konforu azdır. Bazılarında tuvalet bulunmaz. Fiyat bakımından en avantajlı gruptur. Fiat Scudo, Peugeot Expert, Citroen Jumpy, Mercedes Vito, VW Transporter gibi taşıyıcıların içinin düzenlenmesi ile meydana gelir. Şehir içinde ikinci bir arabaya gerek kalmaz. Aynı boyda Jeepler bugün şehir trafiğinde normal karşılanıyor. Tavanı yükselterek, çocuklar için 2 kişilik yatak yapılabiliyor veya açılıp kapanan tavan olabiliyor. Bu tür tavan kitleri yurtdışında hazır kit olarak var.

5. Semi-Entegre (Semi Integrated) Motokaravan: Sürücü kabini olduğu gibi muhafaza edilerek alkovansız olarak imal edilmiş motokaravanlardır. Alkovanın olmaması karavan bölümünün sürücü kabininin kaportasına daha bütünleşik olarak monte edilmesine ve aracın daha kompakt görünmesine olanak sağlar.

6. Kampervan ya da Kamper (Camper): Panelvan türü araçların orijinal kaporta yapısı bozulmadan içinin karavan olarak düzenlenmiş şeklidir. Kompakt yapıları ve kıvraklıkları nedeniyle tercih edilirler ancak iç hacim ve özellikle genişlik ve konfor bakımından diğer motokaravanlarla kıyaslanmaları mümkün değldir.

Derleyen : Koray Tezcan

Yasal olarak hangi tip araçlar motokaravan yapımına uygundur? 
Yeni trafik yönetmeliğine göre şasesiz araçların motokaravana dönüşümü mümkün değildir. Daha ayrıntılı olarak açıklamak gerekirse eski uygulamalarda görüldüğü üzere şasesi olmayan panelvan türü araçların kaportaları kesilerek alkovanlı, entegre ve semi-entegre motokaravana dönüşümü mümkün değildir. Bu modeller ancak çıplak şase kamyonet türü araçlar üzerine uygulanabilir.

Panelvanların kaportası kesilmeden camper tarzı motokaravana dönüşümü ve ruhsatlandırılması konusunda bir sıkıntı yoktur.

Panelvan ve kamyonet tarzı araçlar dışında tercihe göre minibüs, midibüs, otobüs ve hatta kamyon tarzı araçlar da yapılacak mevcut düzenlemeye göre fazla koltukları sökülüp, projelendirilip ruhsata işlenmek suretiyle motokaravana dönüşebilir.

Fazla yolcu kapasiteli ve ağırlığı 3,5 tondan fazla olan araçların B sınıfı ehliyetle kullanılamaması nedeniyle bu tür araçlar pratikte fazla tercih edilmemektedir.

Motokaravan dönüşüm projesi için araçta ABS olması zorunlu mudur?  ABS si olmayan yük taşıma amaçlı (N sınıfı) araçların özel kullanım ve yolcu taşıma amaçlı (M sınıfı) araca tadilat projesinde aracın mevcut yolcu taşıma kapasitesi arttırılacaksa ABS şartı aranmaktadır.

Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse:  Mevcut 2+1 (2 yolcu + 1 sürücü) yolcu taşıma ruhsatlı panelvan ya da kamyonet türü aracınızı arkaya koyacağınız ilave koltuklarla yolcu kapasitesini arttırarak motokaravana dönüştürmeyi düşünüyorsanız ABS şartı aranmaktadır. Hatta yalnızca ABS değil, koltuklarınızın ve emniyet kemeri sistemlerinizin de CE belgeli ve TÜV onaylı olması ve aracınızın da çarpışma testleri dahil bir dizi teknik testten geçmiş ve tip onay belgeli olması gerekmektedir. Ne yazık ki bir geçiş ve uyum süreci yaşadığımız şu günlerde bu uygulamaların pratiğe nasıl döküleceği konusunda en yetkili mercilerin bile fikri bulunmamaktadır.

Aracın mevcut yolcu kapasitesi değişmediğinde (2+1 ya da 1+1 gibi) ve arkaya koltuk koyulmadığında ABS şartı aranmamaktadır.

5 yaşından küçük ticari araçlar motokaravana dönüşebilir mi? Teknik olarak bu uygulamanın önünde bir engel yoktur. Ancak 5 yaşından küçük ticari araçlar özel kullanım amaçlı motokaravana dönüştüğünde fatura bedeli üzerinden %84 ÖTV taahhuk ettirilir. 5 yaşından büyük araçlar ÖTV’den muaftır.

Motokaravanların şehir içi kullanımı ve 1. köprüden geçişi serbest midir? Motokaravanlar yolcu taşıma ruhsatlı (M sınıfı) araçlar olduğu için şehir içi kullanım ve 1. köprüden geçişleri serbesttir.

Camper tarzı motokaravanlar için hangi marka ve modeller tercih edilmelidir? Bu tercih tamamen sizin beklentilerinize, zevkinize ve bütçenize kalmıştır. Mümkün olan en büyük hacim ve ortalama sahip olma maliyeti nedeniyle ülkemizde en çok tercih edilen modeller 12m3’lük PSA grubu (Ducato-Boxer-jumper) ve 13 ila 15m3’lük Iveco’lardır. Daha küçük ve kompakt araçlar olan VW transporter lar da bu amaçla sıklıkla tercih edilen modellerdir.

Karavanda uzun süreli yaşam mümkün müdür?
Bu sorunun cevabı sizin ihtiyaçlarınız, beklentileriniz ve karavanınızın donanımıyla ilgilidir. Ancak karavanınız ne kadar donanımlı olursa olsun bir süreden sonra enerji, su, ve atık boşaltma problemleri nedeniyle dışarıya bağımlıdır. Sürekli seyahat halinde olmayan küçük ve ortalama boyutlu karavanlar için ihtiyaçlarınızı ne kadar minimize etseniz de dışarıya bağımlı olmadan geçirebileceğiniz en uzun süre 2-3 gündür.

Elektrik, su ve tahliye sistemleri için çözüm bulursanız çok uzun süre karavanda yaşamak mümkündür.